ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΑΙΤΙΑ ΝΕΩΝ ΔΙΕΝΕΞΕΩΝ Η ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΕΙΡΗΝΗΣ;

Η πρεβεζάνικος δημόσιος χώρος βρίσκεται πάντα σε κρίση

Ένα τόσο «σημειακό» ζήτημα, όσο είναι η μετατόπιση ενός περιπτέρου σε λιγότερο «οχλούσα» θέση, μπορεί εύκολα να αναδείξει την αδυναμία συμφωνίας, μέσα στο Δημοτικό Συμβούλιο (συνεδρίαση της 29^ης Απριλίου 2011 ), σε ζητήματα «αρμονικής» ή «συμβιβαστικής» διαχείρισης του δημόσιου χώρου της πόλης μας (και κατ’ επέκταση του συνολικού δημοτικού μας εδάφους). Η εισήγηση που αποσκοπούσε στη μελέτη και πρόταση μετατόπισης περιπτέρου επί της Λ. Ειρήνης ήταν αρκετά πειστική αλλά και τα επιχειρήματα από την πλευρά της δημοτικής αντιπολίτευσης αποτελούσαν πλήρη οικονομική και τεχνική επιχειρηματολογία. Ποιος έχει δίκιο;

Λίγοι γνωρίζουμε τη δουλειά και τη ζωή μέσα σε ένα περίπτερο αλλά το περίπτερο βρίσκεται μέσα  στη ζωή του καθενός μας. Το γνωρίζουμε από πείρα, το έχουμε δει να επιβεβαιώνεται στον ελληνικό κινηματογράφο, το έχουμε διαβάσει σε τόσα κείμενα και σημειώματα. Το περίπτερο συμβολίζει την ελληνική πόλη. Είναι διαρκής παρακαταθήκη στοιχείων ικανοποίησης άμεσων υλικών αναγκών μας. Με τις εφημερίδες του, τα περιοδικά του και τους δίσκους του αποτελεί επίσης το περίπτερο έναν πληροφοριακό και μορφωτικό εγκέφαλο στην κάθε γειτονιά. Ο γράφων, που θα μπορούσε να πει πολλά περισσότερα, θα έπρεπε, μάλλον, να είχε εξαιρεθεί αυτεπαγγέλτως από τη συζήτηση και την επακόλουθη ψηφοφορία στο Δημοτικό Συμβούλιο. Αρκεί να είχε επισημανθεί ότι το γειτονικό μου περίπτερο ήταν τις ημέρες αυτές κλειστό και συνεπώς ευαισθητοποιήθηκα, για ακόμα μια φορά, καλύτερα από τον καθένα, για τη σημασία του. Μου έλειψε. Θα ήμουν συνεπώς υπερβολικά ευάλωτος σε κάθε επιχείρημα έκφρασης συμπάθειας υπέρ του  περιπτέρου και του περιπτερά. Ήμουνα.

Όμως το περίπτερο αποτελεί και την ήττα της ελλαδικής πολεοδομίας και, αναμφισβήτητα, μολονότι παραμένει ένα χαρακτηριστικό πολιτιστικό στοιχείο, θίγει με τη χωροθέτησή του τον πολιτισμό της πόλης. Όχι μόνο εμποδίζει (χωρίς να είναι το μόνο εμπόδιο…), αλλά εκμηδενίζει το χώρο των δικών του σημαντικών λειτουργιών. Αρκεί να αναφερθεί μια εικόνα, π.χ. από  την Αθήνα, τις ημέρες απεργιών των εργαζομένων στην καθαριότητα: Τα σκουπίδια ενώνονται με τα πακέτα των εφημερίδων και των περιοδικών (Το αφήνω ασχολίαστο). Ποιος χώρος λοιπόν διατίθεται στον απλό πολίτη που επιθυμεί να κάνει με αξιοπρέπεια και ηρεμία μια αναζήτηση στους πολυάριθμους τίτλους ελληνικών και ξένων εντύπων και μουσικών εκδόσεων;

Στιγμιότυπο από σκηνή της ταινίας «ΜΕΛΠΩ» με τη Σπεράντζα Βρανά και την Άννα Μαντζουράνη (1958)

Τα περίπτερα ως δομή και λειτουργία μπορούν και πρέπει να αναβαθμιστούν: 1) Να απορροφηθούν σε κανονικά μικρά μαγαζιά, 2) να υπάρξει κοινωνική δανειοδότηση μετεγκατάστασης, 3) να προταθεί ειδικό ωράριο λειτουργίας και 4) δυνατότητα κυλιόμενης «διανυκτέρευσης», 5) να προβλεφθούν ειδικές αριστερόστροφες χωροθετήσεις (διέλευση ντράιβ-ιν) που φέρνουν το αριστεροτίμονο αυτοκίνητο κοντά στη θυρίδα ταχείας συναλλαγής και 6) -εκτός θέματος-, όπου υπάρχει χώρος από μετεγκαθιστάμενα περίπτερα, να χωροθετηθούν αστικές διακοσμητικές κατασκευές (δημόσιες κρήνες,  μνημεία).

Αν ένα περίπτερο και η μετατόπισή του έστω και στην πολύπαθη Λ. Ειρήνης αφορά κατά κύριο λόγο έναν μόνο επαγγελματία (και, μην ξεχνάμε, πολλούς συναλλασσόμενους), η εφαρμογή «συστήματος ελεγχόμενης στάθμευσης», στο μεγάλο αυτό δρόμο της πόλης μας, εμπλέκει πολύ περισσότερους δημότες. Η Λεωφόρος Ειρήνης, το τραγουδημένο «ποτάμι» (όπως ποιητικά το παρουσιάζει Πουκεβίλ), ο «Νέος Δρόμος», το παλιό όριο μεταξύ αγοράς και περιοχής κατοικίας, το μεγάλο όνειρο της δεκαετίας του ΄60 και του 70, «ο μόνος δρόμος της Πρέβεζας», αποτελεί, από χρόνια τώρα, έναν εφιάλτη στη λειτουργία της πόλης. Και καθρέφτη στους συσχετισμούς δύναμης, εξουσίας και υποτέλειας στο δημόσιο χώρο της πόλης. Είμαι δυνατότερος και περνάω!

Με τη -μη δημοφιλή- «ελεγχόμενη στάθμευση», δηλαδή με την εφαρμογή της διάχυτης παντού ιδέας καταβολής «σταθμεύτρων» για σύντομες καταλήψεις των παρόδιων θέσεων στάθμευσης, η δημοτική αρχή κάνει μια, κατ’ αρχήν, ειλικρινή πρόταση προς την πρεβεζάνικη κοινωνία: «Έχεις πραγματική ανάγκη αυτοκίνησης; Τότε πλήρωσε ένα ευρώ. Δεν έχεις ανάγκη; Μην παίρνεις το αυτοκίνητο».

Η παράταξη «Δημόσιος Χώρος» έχει τοποθετηθεί στο θέμα της «δωρεάν» (ποιος δωρίζει; τι δωρίζει;) στάθμευσης κάνοντας την εξής λογική και ηθική προσέγγιση: Αφού ο Δήμος δεν εφαρμόζει γενικευμένο σύστημα παροχής στέγης σε πενόμενους άστεγους με αφετηρία κάποια εδαφικά διαθέσιμα, δεν έχει καμιά υποχρέωση να διαθέτει επιφάνειες του αστικού εδάφους στους «έχοντες», για τα αυτοκίνητά τους. Μην ξεχνάμε πως όσο φυσικό έδαφος, πάνω στη γη, ανήκει σε ένα ιδιοκτήτη διαμερίσματος, π.χ. 80 τετρ. μέτρων με αντίστοιχα «χιλιοστά» ιδιοκτησίας, άλλο τόσο περίπου πιάνει και το αυτοκίνητο στο έδαφος. Και πολλές φορές αυτό γίνεται αντικανονικά και αντικοινωνικά.

Αν λάβουμε υπόψη μας πως η παραχώρηση-κατάληψη 5-10 m2 για στάθμευση στο δρόμο, ισοδυναμεί, κατά προσέγγιση, με τα δικαιώματα που αντιστοιχούν, επί πραγματικού εδάφους, στην οριζόντια επί ορόφου ιδιοκτησία μεγέθους 50-100 τ.μ., φτάνουμε στο συμπέρασμα ότι, μια ιδιαίτερη κοινωνικο-οικονομική συνενοχική και «συν-ανοχική» αντίληψη της ατομικής ιδιοκτησίας επιβάλλεται τώρα στον καταλαμβανόμενο και διαρκώς απαξιούμενο υλικό δημόσιο χώρο.

Με το να είμαστε «χαλαροί» στην κατάληψη χώρων από το αυτοκίνητο και αυστηροί σε άλλες μορφές κατάληψης (και ιδιοκτησίας) δεν προωθούμε κανένα ιδεώδες κοινωνικής δικαιοσύνης. Είναι πολλοί οι κρατικοί φορείς και οι κοινωνικές δυνάμεις στη χώρα μας και την πόλη μας που ανέχονται τους καταληψίες αυτοκινητιστές έχοντας δείξει ασύγγνωστη χαλαρότητα στις μορφές κοινωνικής αδικίας που συνδέονται με το αυτοκίνητο και με τον ρόλο του στα περιστατικά τροχαίου εγκλήματος. Φυσικά, σε σχέση με το σύστημα ελεγχόμενης στάθμευσης, το μεγάλο ερώτημα είναι η δυνατότητα ολοκληρωμένης ένταξης της ελεγχόμενης στάθμευσης σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ήπιας λειτουργίας της πόλης. Προς το παρόν το ερώτημα αυτό παραμένει αναπάντητο. Θα χρειαστούν επόμενα βήματα (όχι μιας πολιτικής που πολλοί θα έσπευδαν δικαίως να χαρακτηρίσουν απλά ως εισπρακτική αλλά) μιας «σημείο προς σημείο» προγραμματισμένης απομάκρυνσης των εκδηλώσεων επίδειξης δύναμης και αυτοκινητικής τρομοκρατίας στο δημόσιο πρεβεζάνικο χώρο. Δήμος, αστυνομία και εισαγγελία πρέπει να ενεργοποιηθούν.

Το πρεβεζάνικο μουσικό δυναμικό μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση του δημόσιου ηχητικού χώρου της πόλης μας.

Η «έγκριση της κανονιστικής διάταξης για την χορήγηση άδειας λειτουργίας  μουσικής – μουσικών οργάνων, συνδυασμένη με την παράταση ωραρίου σε καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος» (μπαρ, καφετέριες κ.λπ.) έγινε δεκτή με χαμόγελα κατανόησης από μερικούς δημοτικούς συμβούλους. Το «ντεσιμπέλ» έμοιαζε με λέξη που τη λέμε και κινδυνεύουμε να μας βάλουν πιπέρι στο στόμα. Όλοι γνωρίζουμε πως και στην περίπτωση της «μουσικής» υπερισχύει στην πόλη το δίκιο του ισχυρού. Μερικοί συνδημότες μας προβάλλουν και «βαθιά» πολιτισμικά-κλιματολογικά επιχειρήματα. Δεν είμαστε Δυτική Ευρώπη, λένε, να κοιμούμαστε με τις κότες. Η «μουσική» όχληση μέχρι το χάραμα, στην καρδιά της πόλης, κοντά στα σπίτια παλιών πρεβεζάνικων οικογενειών, είναι θεσμός πια. Εθνικός κερδοφόρος θεσμός. Πώς όμως γίνεται, στην εξίσου μεσογειακή Ιταλία, να οργανώνονται πολυήμερα φεστιβάλ μουσικής «εντός ωραρίου»;    

Αλλά τι είναι αυτή η ακαθόριστη έννοια «μουσική-μουσικά όργανα»;

Υποστηρίζουμε πως μια ήπια ζωντανή εκτέλεση μπορεί έξυπνα να αντιπαραταχθεί στην κονσερβαρισμένη μουσική. Να αντιπαραταχθεί η ζωντανή εκτέλεση με πρεβεζάνους και άλλους καλλιτέχνες, που δίνει ίσως και θέσεις εργασίας, στα κουμπιά των ηλεκτρονικών μηχανημάτων, τους ενισχυτές και τα ηχεία. Και να δοθούν στους καλλιτέχνες αυτούς και στα καταστήματα που τους υποστηρίζουν περισσότερα δικαιώματα, εφόσον εγγράφονται σε πλαίσιο ήπιας μουσικής εκτέλεσης. Οι επαγγελματίες και οι ερασιτέχνες μουσικοί, που έχουν πολλαπλασιαστεί στην Πρέβεζα τα τελευταία χρόνια, πρέπει να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους στο δημόσιο χώρο και, εν ανάγκη, κάμποσο περισσότερο χρόνο μας. Θα είμαστε κοντά τους.

Τι θα γίνει με τα αδέσποτα και το καταφύγιό τους;

Είναι ζήτημα «πολιτισμού» και στοιχείο που και αυτό αποδεικνύει την κρίση που διέρχεται ο πρεβεζάνικος  δημόσιος χώρος. Να επαναλάβουμε πως «δημόσιος χώρος» είναι οι σχέσεις μας και ταυτόχρονα η αποτύπωσή τους στο χώρο της πόλης. Στους δρόμους της, τα πεζοδρόμιά της και τις πλατείες της. Τα σκουπίδια τα δικά μας που «δημοσιοποιούμε», το παρκαρισμένο αυτοκίνητό μας που στερεί από το κοινωνικό σύνολο (αντικοινωνικά-αντικανονικά) οργανικό έδαφος της πόλης, και τα αδέσποτα, πρώην δικά μας δεσποζόμενα, που «ελευθερώνουμε», όλα αυτά δείχνουν την έλλειψη ευαισθησίας απέναντι στον άλλο.

Η προστασία των ζώων έχει μια έντονη διάσταση «δημόσιου χώρου» αφού ξαμολάμε τα οικόσιτα ζώα μας χωρίς να λογαριάζουμε τις συνέπειες ούτε γι΄αυτά τα ίδια ούτε για τους άλλους. Μεταφέρουμε δικές μας ανειλημμένες υποχρεώσεις σε άλλους, στο Δήμο και στην κίνηση «Παρέμβαση για τα ζώα». Γνώμη μας είναι πως μόνον οριακά και μεταβατικά ο Δήμος (που ενέκρινε σχετική δαπάνη) και η φιλοζωική κίνηση (με τις συνεχείς αξιέπαινες προσπάθειες) έχουν υποχρέωση να «προστατεύουν». Συζητώντας λοιπόν στο Δημοτικό Συμβούλιο για την έγκριση δαπάνης για την προμήθεια ξηράς τροφής στα ζώα, την παροχή κτηνιατρικών υπηρεσιών και για το Πρόγραμμα Φιλοξενίας Αδέσποτων, του Δήμου, διαπιστώσαμε ακόμα μια φορά πως ανεξέλεγκτες σχέσεις δύναμης-υποτέλειας-αδιαφορίας αναδύονται και επικρατούν στο δημόσιο πρεβεζάνικο χώρο μας. Απέναντι σε ζώα και ανθρώπους.

Γιάννης Ρέντζος, Δημοτικός σύμβουλος, επικεφαλής της Δημοτικής Παράταξης «Δημόσιος Χώρος Πρέβεζα – Λούρος – Ζάλογγο»

Λάβετε μέρος στις ανοιχτές δημοσκοπήσεις της δημοτικής παράταξης ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΧΩΡΟΣ ΠΡΕΒΕΖΑ – ΛΟΥΡΟΣ – ΖΑΛΟΓΓΟ