…και άλλες υποθέσεις του Μπέρτολτ Μπρεχτ και άλλων
«Εμείς οι Συρρακιώτες αντιπροσωπεύουμε το ένα τρίτο του πληθυσμού της πόλης, κατέχουμε το 50% των καταστημάτων και των επιχειρήσεων μέσα σε αυτή, αλλά και για πολλά χρόνια τα δύο τρίτα από όσους παραπέμπονται και καταδικάζονται στο Δικαστήριο είναι Συρρακιώτες! Ένας συνάδελφός μου, μπόρεσε να υποστηρίξει τη θέση, ο αθεόφοβος, ότι ένας κατηγορούμενος, Συρρακιώτης και αυτός, από το γεγονός και μόνο ότι ανήκει σε μια άλλοτε αδύναμη ομάδα, θα είχε συναισθήματα καταπίεσης που θα τον είχαν οδηγήσει να διαπράξει το αδίκημα για το οποίο κατηγορείτο. Ήταν συνεπώς ένοχος!»
Αυτά μας διηγούνταν ένας φίλος δικηγόρος και σκεφτήκαμε πως τίποτα δεν εικονογραφεί στη σύγχρονη ζωή και στην ιστορία της Πρέβεζας το έργο του Μπρεχτ «Η εξαίρεση και ο κανόνας» καλύτερα από αυτή τη αφήγηση. Να πούμε πως εκεί, στο θεατρικό έργο, τα πράγματα είχαν προχωρήσει πιο πολύ. Ο αδύναμος ‒ένας μαύρος βαστάζος‒ βρίσκεται νεκρός, επειδή τη στιγμή που πήγε να δώσει νερό στο αφεντικό του, που ήταν στο κρεβάτι γιατί είχε πυρετό, το αφεντικό του τον πυροβόλησε. Ο δικαστής δέχτηκε τη «λογική» ερμηνεία του αφεντικού εμπόρου ότι όταν τον πλησίασε ο βαστάζος για να του δώσει νερό θα είχε κακές προθέσεις, όπως κάθε ταπεινωμένος και αδικημένος. Έτσι, παρεξηγώντας τον, όταν τον είδε να πλησιάζει προς το μέρος του με το νερό, αντί να τον ευχαριστήσει, τον σκότωσε. Ο δικαστής συμφώνησε πως φταίχτης ήταν ο νεκρός βαστάζος και όχι ο δολοφόνος έμπορος.
Είχαμε λοιπόν σκεφτεί πριν χρόνια να ανεβάσουμε με το φίλο Βαγγέλη Κωστανάσιο αυτό το σύντομο «διδακτικό» έργο του μεγάλου δάσκαλου Μπρεχτ και μάλιστα είχα θυμηθεί πως είχα στο αρχείο μου τη μετάφραση, από ένα παλιό τεύχος της Επιθεώρησης Τέχνης. Και είχα επιχειρήσει να κάνω και ένα μουσικό σχεδίασμα για την απόδοση των τραγουδιών. Δεν προχώρησε το ανέβασμα. Γι’ αυτό, όταν αργότερα βρέθηκα σε ελληνικό σχολείο στο Χαρτούμ, το ξαναπρότεινα. Αλλά πάλι δεν είχε τύχη. Ανεβάσαμε τότε Το νησί της Αφροδίτης του Αλέξη Πάρνη, που είχα το κείμενο σε τεύχος του περιοδικού Θέατρο του Κώστα Νίτσου.
Τα είπα όλα αυτά με αφετηρία την ωραία προσπάθεια στο θέατρο Ακροπόλ για Τα ψηλά βουνά, το αναγνωσματάριο με τη μεγάλη ιστορία, που αναπαραστάθηκε θεατρικά πέρυσι και φέτος. Σκεφτόμαστε να ετοιμάσουμε με τον Κώστα Καζούκα μια σκηνική απόδοση του βιβλίου Τα αετόπουλα. Ήταν το αναγνωσματάριο «του βουνού» που κυκλοφόρησε επί ΕΑΜ και ξαναδιαδόθηκε τα τελευταία χρόνια με την εφημερίδα Το Κυριακάτικο Βήμα (26 Οκτωβρίου 2013). Ο καλός φίλος Νίκος Γιαννούλης με ειδοποίησε και το αγόρασα. Ελπίζω να πάνε όλα καλά. Αλλιώς κατά το Πάσχα λέμε να παρουσιάσουμε σε σκηνή τη διασκευή από τις Τρεις αδελφές του Τσέχοφ, που είχαμε ετοιμάσει με τον Κώστα, σε βίντεο, πάντα σε διδακτικό διαθεματικό πλαίσιο.
Μπέρτολντ Μπρεχτ «Η εξαίρεση και ο κανόνας» – Θεατρικο διδακτικό κομμάτι σε εννέα εικόνες, Μετάφρ. Κ. Κουλουφάκος, Επιθεώρηση Τέχνης, 83/Νοέμβριος 1961, σελ. 460-475. Αναφέρεται πως υπόδειγμα για το έργο ήταν ένα κινέζικο θεατρικό έργο της εποχής της δυναστείας Γιουάν (1271–1368) με τίτλο He hanshan («Η αντιμέτωπη φανέλα»). Αυτό προέκυψε από εργασίες του Βρετανού ερευνητή Antony Tatlow σε κινεζικά αρχεία.
Αυτά μας διηγούνταν ένας φίλος δικηγόρος και σκεφτήκαμε πως τίποτα δεν εικονογραφεί στη σύγχρονη ζωή και στην ιστορία της Πρέβεζας το έργο του Μπρεχτ «Η εξαίρεση και ο κανόνας» καλύτερα από αυτή τη αφήγηση. Να πούμε πως εκεί, στο θεατρικό έργο, τα πράγματα είχαν προχωρήσει πιο πολύ. Ο αδύναμος ‒ένας μαύρος βαστάζος‒ βρίσκεται νεκρός, επειδή τη στιγμή που πήγε να δώσει νερό στο αφεντικό του, που ήταν στο κρεβάτι γιατί είχε πυρετό, το αφεντικό του τον πυροβόλησε. Ο δικαστής δέχτηκε τη «λογική» ερμηνεία του αφεντικού εμπόρου ότι όταν τον πλησίασε ο βαστάζος για να του δώσει νερό θα είχε κακές προθέσεις, όπως κάθε ταπεινωμένος και αδικημένος. Έτσι, παρεξηγώντας τον, όταν τον είδε να πλησιάζει προς το μέρος του με το νερό, αντί να τον ευχαριστήσει, τον σκότωσε. Ο δικαστής συμφώνησε πως φταίχτης ήταν ο νεκρός βαστάζος και όχι ο δολοφόνος έμπορος.
Τα είπα όλα αυτά με αφετηρία την ωραία προσπάθεια στο θέατρο Ακροπόλ για Τα ψηλά βουνά, το αναγνωσματάριο με τη μεγάλη ιστορία, που αναπαραστάθηκε θεατρικά πέρυσι και φέτος. Σκεφτόμαστε να ετοιμάσουμε με τον Κώστα Καζούκα μια σκηνική απόδοση του βιβλίου Τα αετόπουλα. Ήταν το αναγνωσματάριο «του βουνού» που κυκλοφόρησε επί ΕΑΜ και ξαναδιαδόθηκε τα τελευταία χρόνια με την εφημερίδα Το Κυριακάτικο Βήμα (26 Οκτωβρίου 2013). Ο καλός φίλος Νίκος Γιαννούλης με ειδοποίησε και το αγόρασα. Ελπίζω να πάνε όλα καλά. Αλλιώς κατά το Πάσχα λέμε να παρουσιάσουμε σε σκηνή τη διασκευή από τις Τρεις αδελφές του Τσέχοφ, που είχαμε ετοιμάσει με τον Κώστα, σε βίντεο, πάντα σε διδακτικό διαθεματικό πλαίσιο.
"Δημόσιος Χώρος Γ. Ρέντζος" 