ΠΑΤΕΡΣΟΝ, ΠΟΛΗ ΚΑΙ ΠΟΙΗΣΗ

Μια ακόμα ενδιαφέρουσα ταινία του Τζιμ Τζάρμους

Όπως και στην ταινία «Για Πάντα» (Μαργαρίτα Μαντά, 2014) πρωταγωνιστεί ένας οδηγός, έτσι και εδώ έχουμε από τον Τζάρμους ένα ακόμα ημερολόγιο του αυτοκινήτου μέσα στην πόλη, που μας φέρνει στο νου το επίσης δικό του «Μια νύχτα στον κόσμο». Άλλωστε, οι κριτικοί μας υπενθυμίζουν πως οι πόλεις λειτουργούν σχεδόν σαν «πρόσωπα του δράματος» στις ταινίες του Τζάρμους. Πραγματικοί χαρακτήρες! Όπως η Νέα Ορλεάνη στην «Παγίδα του Νόμου» (1986) και το Μέμφις στο «Mystery Train» (1989).

Στην ταινία μας, μια πόλη, το Πάτερσον της Νέας Υερσέης, ένας οδηγός αστικού λεωφορείου (που τον υποδύεται ο ηθοποιός Άνταμ Ντράιβερ !) και φέρει το επώνυμο Πάτερσον, το μεγάλο ‒πεντάτομο‒ ποίημα-πολεόγραμμα του William Carlos Williams (1883-1963) με τίτλο επίσης Πάτερσον, και άλλα τέτοια στοιχεία μιας σχεδόν μαγικής σημειολογίας, μας εισάγουν στην καθημερινότητα ενός συμπαθητικού ζευγαριού.

Υπάρχουν πολλά ασυνήθιστα (;) πράγματα στη ζωή τους. Ο Πάτερσον γράφει ποιήματα για όσα βλέπει και δείχνει ενδιαφέρον για τους απλούς ανθρώπους και τις συζητήσεις τους στο λεωφορείο του. Ακόμα και τα δίδυμα ή τους μεγαλύτερους δίδυμους επιβάτες του. Η χαριτωμένη σύντροφός του η Λόρα (Γκολσιφτέκ Φαραχανί), δείχνει ενδιαφέρον για την ποίησή του και (επειδή δεν εργάζεται μόνιμα) επιδίδεται σε καλλιτεχνικές αναζητήσεις διακοσμητικής και μουσικής. Κερδίζει κάποια δολάρια πουλώντας γλυκά που παρασκευάζει η ίδια στην εβδομαδιαία λαϊκή αγορά. Και ονειρεύεται να αποκτήσουν δίδυμα.

Η ταινία κερδίζει τον ώριμο θεατή με την απλότητά της, την παρεμβολή των στιχουργημάτων του Πάτερσον, τις νύξεις στην προβληματική της ποιητικής δημιουργίας για τον ελεύθερο στίχο, τη μεταφρασιμότητα, την ετυμολογία και με τα μικρά χιουμορίστικα απρόοπτά της. Τα μικρά επεισόδια που συνθέτουν την ταινία τελειώνουν με τη συνάντηση με έναν Ιάπωνα τουρίστα που κρατά σαν τουριστικό οδηγό τα ποιήματα του William Carlos Williams (σε επίτομη συλλογή) και μας θυμίζει πως στην πόλη Πάτερσον γεννήθηκε και ο Άλεν Γκίνσμπεργ. Άλλωστε, περιδιαβαίνοντας την πόλη είχαμε επίσης δει το άγαλμα του ηθοποιού Λου Κοστέλο (από το παλιό κωμικό ντουέτο Άμποτ και Κοστέλο).

Ένα πλήθος σημειολογικά στοιχεία, άλλα ποιητικά και άλλα πολεογραφικά, κάνουν την ταινία αυτή να ξεχωρίζει και να κατακτά επίζηλη θέση στο ρεπερτόριο της «πολεογραφικής κινηματογραφίας».