ΚΑΤΑΣΚΟΠΟΣ ΙΑΠΩΝΑΣ – ΑΝΕΚΔΟΤΟ ΜΕ ΔΥΟ ΛΕΞΕΙΣ;

Ως το Φεβρουάριο του 1942 είχαν συλληφθεί 120.000 άτομα ιαπωνικής καταγωγής και οδηγήθηκαν κοντά στην «Κοιλάδα του θανάτου» (Death Valley)

Έτσι περίπου αναφέρεται το αμερικανικό περιοδικό ΤΙΜΕ(*) στις άδικες ταλαιπωρίες στις οποίες υποβλήθηκαν οι εγκατεστημένοι στις ΗΠΑ Ιάπωνες μετανάστες, αμέσως μετά τον βομβαρδισμό της αμερικανικής βάσης-ναυστάθμου του Ειρηνικού στο Περλ Χάρμπορ. Βέβαια ο βομβαρδισμός της 7ης Δεκεμβρίου του 1941 εκ μέρους της ιαπωνικής αεροπορίας ήταν απρόκλητος. Οι ΗΠΑ δεν είχαν μπει στον πόλεμο, οι Αμερικανοί δεν ήταν εμπόλεμοι.
Με την ευκαιρία της επετείου αυτής, της 7ης Δεκεμβρίου 1941, παρουσιάζουμε αυτό το άρθρο από το βιβλίο Ι, όπως Ιαπωνία.

«Μολονότι δεν υπήρχε απόδειξη ούτε για μία περίπτωση κατασκοπίας εκ μέρους Ιαπωνοαμερικανού κατά τη διάρκεια του πολέμου, γράφει το περιοδικό, οι πράκτορες του FBI, το απόγευμα της 7ης Δεκεμβρίου [1941, ημέρας του βομβαρδισμού, δηλαδή] προέβαιναν σε συλλήψεις υπόπτων «ανατρεπτικών»». Επέδραμαν μάλιστα κυριολεκτικά σε ένα γήπεδο μπέιζμπολ στο Λος Άντζελες και συνέλαβαν τους παίχτες μιας ομάδας Ιαπώνων μεταναστών που είχε το όνομα «Λ.Α. Νιππόνς». Μέσα σε δυο μήνες είχαν φυλακιστεί 2.192 μετανάστες ιαπωνικής καταγωγής.

Έγκλειστοι Ιάπωνες σε στρατόπεδο συγκέντρωσης χαιρετούν την αμερικανική σημαία που όμως δεν έχουν δικαίωμα να την υπερασπιστούν. Δεν θεωρούνται νομιμόφρονες. Δεξιά, πάνω στη γωνία, το εξώφυλλο του αφιερωματικού τεύχος του ΤΙΜΕ για την πεντηκονταετία (1941-1991) της αεροπορικής επίθεσης στο Περλ Χάρμπορ.

Είναι γεγονός πως το FBI συνέτασσε καταλόγους επικινδύνων Ιαπώνων από το 1932, με μόνο 2.000 άτομα να συμπεριλαμβάνονται σε αυτούς από τα 127.000 άτομα ιαπωνικής καταγωγής και με 63% αμερικανογέννητους. Αυτές οι 2.000 περιλάμβαναν εκπαιδευτικούς, επιχειρηματίες και δημοσιογράφους. Και μπορεί να συλλογιστεί κανείς πως πολλοί από το ποσοστό του 37% που δεν γεννήθηκαν επί αμερικανικού εδάφους ήταν ενδεχόμενο να είχαν εγκαταλείψει τη χώρα τους από αντίθεση προς το στρατοκρατικό πνεύμα της εποχής Ιδιαίτερα ύποπτη ή επιζήμια κρινόταν η παρουσία Ιαπώνων στην ανατολική ακτή, δηλαδή απέναντι από την Ιαπωνία, στον Ειρηνικό, με ενδεχομένη τη μαζική απέλασή τους. Κανένας όμως Ιαπωνοαμερικανός δεν είχε συλληφθεί ή κατηγορηθεί για δολιοφθορές (σαμποτάζ), όπως υπενθύμιζε και ο διάσημος έγκυρος αρθρογράφος Ουόλτερ Λίπμαν (που επί χρόνια μεταφραζόταν και στην Ελλάδα).

Η μέση λύση βρέθηκε με διάταγμα του Προέδρου Ρούζβελτ, το Φεβρουάριο του 1942, σύμφωνα με το οποίο συνελήφθηκαν 120.000 ατόμων ιαπωνικής καταγωγής και οδηγήθηκαν σε περιοχή κοντά στην περίφημη «Κοιλάδα του θανάτου» (Death Valley) που καταλαμβάνει έκταση της Καλιφόρνιας και της Νεβάδας. «Καλειδοσκόπιο όλων των υπόπτων», όπως ειρωνικά γράφει το ΤΙΜΕ: αγρότες, ψαράδες, γριές και παιδιά – αμπαλαρισμένοι όλοι οι ανατρεπτικοί…

Τρία τέταρτα αιώνα μετά, η Ιαπωνοαμερικανίδα συγγραφέας Μιτσίκο Κακουτάνι (**), τιμημένη με βραβείο Πούλιτζερ και πρώην επικεφαλής του τομέα βιβλιοκριτικής της εφημερίδας New York Times επαναφέρει το ζήτημα. Στο φύλλο συνεργασίας ΝΥΤ και The Japan Times της 17ης Ιουλίου 2018 δημοσιεύει τις εμπειρίες της οικογένειας της από εκείνη την εποχή. Και το πράττει σε σχέση με τη σημερινή πολιτική της αμερικανικής κυβέρνησης Τραμπ για το χωρισμό των παράτυπων μεταναστών από τα παιδιά τους. Αλλά και για την οικογενειακή κράτησή τους σε κέντρα, έως ότου ολοκληρωθούν οι διαδικασίες που προβλέπει ο μεταναστευτικός νόμος. Για να μην επαναληφθεί η Ιστορία, γράφει σε προμετωπίδα του άρθρου της η δημοκρατική δημοσιογράφος και συγγραφέας. (Η εικονογράφηση του άρθρου υπενθυμίζει τον οικογενειακό αριθμό κράτησης 13453 που είχε δοθεί στην οικογένεια της Κακουτάνι.)

Αμερικανική πολεμική αφίσα που υπαινίσσεται το ενδεχόμενο εισβολής των Ιαπώνων στην Αλάσκα, που βρίσκεται απέναντι στην Ιαπωνία, με αποτρεπτικό περιεχόμενο. Μεταγλωττισμενη.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

(*)Friedrich, Otto, “A Time of Agony for Japanese Americans”, Time, December 2, 1991, p. 41
(**) Kakutani, Michiko, «I Know What Incarceration Does to Families», New York Times / The Japan Times, 17 July 2018, p. 9, 11 (ΝΥΤ).