Όλες οι υπόλοιπες γεωγραφικές οντότητες εκτείνονται με κάποια εγωκεντρική, φιλάρεσκη και νωχελική διάθεση «εδώ παρακάτω»
Αναπαράγουμε εδώ το γνωστό εξώφυλλο του περιοδικού THE NEW YORKER του Saul Steinberg που είχε έρθει πάλι στην επιφάνεια με το θάνατο του Saul Steinberg (1999). Είχε τότε σχολιαστεί συνολικά το εμπνευσμένο γελοιογραφικό έργο του διάσημου Αμερικανού (ρουμανικής καταγωγής) καλλιτέχνη, για τον οποίον έχει υποστηριχτεί πως «μετάλλαξε τις εικονογραφήσεις σε κομμάτια μουσείου».
Ο Saul Steinberg, με σπουδές αρχιτέκτονα στο πανεπιστήμιο του Μιλάνου, υπήρξε επί πολλά χρόνια συνεργάτης του περιοδικού The New Yorker. Aπό τις σελίδες και τα εξώφυλλα του περιοδικού είδαν το φως της δημοσιότητας οι γελοιογραφικές συνθέσεις του. Για περιεχόμενο τους είχαν πολύ συχνά την πόλη και την πολύμορφη κουλτούρα της που, μάλιστα, στη Νέα Υόρκη όπου κατοικούσε, έχει ‒ποιος δεν το ξέρει;‒ ασύλληπτες διαστάσεις.
Η απεικόνιση του χώρου σε διάφορες κλίμακες που έκανε ο Steinberg, μπορούμε να πούμε ότι αποτελεί ένα ογκώδες ιδιότυπο χαρτογραφικό έργο. Η σύνθεση με τίτλο View of the World from 9th Avenue (1975) που κόσμησε και το εξώφυλλο του New Yorker (29 Μαρτίου 1976) αποτελεί ένα υπόδειγμα νοητικού χάρτη για τον οποίο ο κριτικός Arthur C. Danto υποστηρίζει ότι «είναι κάτι το ασύγκριτο σε ολόκληρη την ιστορία της τέχνης» .
Κέντρο αναφοράς είναι ο χώρος δράσης του υποκειμένου, δηλαδή κάποιο σημείο του (νησιού) Μανχάταν. Όλες οι υπόλοιπες γεωγραφικές οντότητες εκτείνονται με κάποια εγωκεντρική, φιλάρεσκη και νωχελική διάθεση «εδώ παρακάτω». Αυτές οι «υπόλοιπες» γεωγραφικές οντότητες είναι βέβαια ο Ποταμός Hudson, η απέναντι όχθη/ακτή του κυρίως εδάφους των ΗΠΑ, πιο κάτω ο Ειρηνικός Ωκεανός, απέναντι η Ιαπωνία και τέλος η Ασία. Μια μικρά (!!!) Ασία…
Η εκμηδενιστική προοπτική, που σβήνει τους άλλους γίνεται ένα ειρωνικό παιδαγωγικό εργαλείο αναπαράστασης των περιφρονητικών συναισθημάτων που συνήθως καλλιεργούνται στις κοινωνίες για τους «άλλους». Ο νοητικός αυτός χάρτης του Steinberg βρήκε πολλούς μιμητές τα επόμενα μετά τη δημοσίευσή του χρόνια. Όχι μόνο λόγω προοπτικής αλλά και λόγω εγωκεντρισμού. Και άλλες πόλεις, όπως το Λονδίνο, το Παρίσι, και η Χαϊδελβέργη αναπαραστάθηκαν από διάφορους καλλιτέχνες με το στυλ που εισήγαγε ο Steinberg. Έτσι ο Steinberg, με την καλλιτεχνική παρέμβασή του, συνέβαλε στο να εκλαϊκεύσει τις ιδιότητες των νοητικών χαρτών και, ταυτόχρονα, σατίρισε –αν όχι καυτηρίασε– τον τοποκεντρισμό (γεωγραφικό εγωκεντρισμό) από τον οποίο διακατέχονται πολλές κοινωνίες και πολλά άτομα.
"Δημόσιος Χώρος Γ. Ρέντζος" 