Και μια χρήσιμη ανάλυση των λέξεων που, από γλώσσα σε γλώσσα, σημαίνουν «πόλη»
Αφιερώνουμε αυτή την ανάρτηση στο γερμανικό βιβλίο Η πόλη (Die Stadt) του Γερμανού συγγραφέα Uwe Prell. Το βιβλίο, ως πολεογραφία, αποτελεί πρωτότυπη αν όχι μοναδική προσπάθεια διεπιστημονικής – διαθεματικής προσέγγισης της πόλης. Η διεθνής αγγλόφωνη έκδοσή του που τώρα ετοιμάζεται έχει ως τίτλο Η Πόλη: Μια Διεπιστημονική Εισαγωγή στις Αστικές Σπουδές περιλαμβάνοντας τη διεπιστημονικότητα στον τίτλο.
Από τις πρώτες ήδη σελίδες του το βιβλίο αφιερώνει κεφάλαια στην διεπιστημονικότητα και ταξινομεί τις επιμέρους προσεγγίσεις της πόλης που κάνουν η αρχιτεκτονική, η αστική εθνολογία, η γεωγραφία, η ιστορία της πόλης, ο πολεοδομικός σχεδιασμός, η κοινωνιολογία, η αστική οικολογία, η φιλοσοφία («η πόλη ως ελπίδα και απογοήτευση»), η αρχαιολογία, το δίκαιο κ.ά. Παρουσιάζει έτσι την ουσιαστική και κεντρική προσέγγιση του κάθε κλάδου καθώς επίσης τα πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες τής κάθε προσέγγισης.
Το βιβλίο παρουσιάζει επίσης τις «μεγάλες πολεογραφικές αφηγήσεις» από τον Αριστοτέλη έως τους Werner Sombart, Max Weber, Georg Simmel και την Saskia Sassen που όλες περιέχουν ένα διεπιστημονικό πολεογραφικό πυρήνα. Πολύ ενδιαφέρουσα και χρήσιμη είναι επίσης η ανάλυση των λέξεων που, από γλώσσα σε γλώσσα, σημαίνουν «πόλη». Ο συγγραφέας επιλέγει αρχαίες γλώσσες, όπως τα αιγυπτιακά, τα ελληνικά και τα λατινικά και πολλές σύγχρονες γλώσσες (κινεζικά, αγγλικά, αραβικά, γαλλικά, ιαπωνικά, κορεάτικα κ.ά.).
Ο συγγραφέας συνομιλεί ελεύθερα με τον αναγνώστη και μάλιστα εντάσσει στο βιβλίο αφιερώματα με τις «δεκάδες» προσωπικών προτιμήσεών του («Top Ten») όπως π.χ. τα δέκα καλυτέρα πολεογραφικά βιβλία. Δεν μας εκπλήσσει που τα τέσσερα καλύτερά του είναι: Γόμορρα (Gomorra) του Ρομπέρτο Σαβιάνο (4ο), η Πόλη στην Ιστορία του Lewis Mumford (3ο), οι Αόρατες πόλεις του Ίταλο Καλβίνο (2ο), και Η ανοιχτή πόλη του Richard Sennett (1ο).
Σε άλλο αφιέρωμα ο Πρέλ παρουσιάζει και τα δέκα καλύτερά του πολεογραφικά μουσικά έργα. Βλέπουμε τα εξώφυλλά τους και διαβάζουμε τους τίτλους τους εδώ: 1) John Lennon, Walls & Bridges, (1974), 2) George Gershwin, Rapsody in Blue, (1924), 3) Grandbrothers, Open, (2017), 4) Goran Bregović, Underground, (1995), 5) Buena Vista Social Club, (1997), 6) Bob Marley, Burnin’, (1973), 7) Ideal, Ideal, (1980), 8) The Clash, London Calling, (1979), 9) David Bowie, Heros, (1977), 10) Psy, Gangnam Style, (2012).
Ο Πρέλ κάνει και μερικά σύντομα σχόλια για τις προτιμήσεις του. Διαβάζουμε τέσσερα από αυτά. 1) John Lennon, Walls & Bridges, 1974 Το σκοτεινότερο φωτεινό άλμπουμ της δεκαετίας του 1970. Η φωνή του Λένον τόσο εμφατική και καθαρή όσο ποτέ πριν αλλά και ποτέ από τότε και μετά. Πόλη της Νέας Υόρκης ‒ Χάλυβας και γυαλί, χάλυβας και γυαλί, μμ…, μμ…, μμ…. 3) Grandbrothers, Open, 2017 Ο δονούμενος ήχος, ζεστός & ηλεκτρονικός, αυστηρός & παιχνιδιάρικος, διανοητικός & συγκινητικός, ατονικός & ρυθμικός, εισχωρεί στο αυτί και κυριαρχεί σταθερά στο κεφάλι και το στομάχι. Αστικός ήχος και εικόνα στον πιο σύγχρονο βαθμό. 4) Goran Bregović , Underground, 1995 Ύπαιθρος ή πόλη, φολκλόρ ή πανκ, κοσμικό ή εκκλησιαστικό ‒ ή όλα μαζί; Τόσο τρελό όσο ολόκληρα τα Βαλκάνια που ψάχνουν για ταυτότητα. Κανένα κλισέ δεν έχει μείνει έξω και όμως όλα είναι όσο αληθινά μπορούν να είναι. Κλάμα – Γέλιο – Μπρέγκοβτς. 7) Ideal, Ideal, 1980 Ανατρεπτικό, θηλυκό και πολύ, πολύ, πολύ Δυτικό Βερολίνο. «Οδός Οράνιεν, το Κοράνι ζει εδώ / το τείχος αρχίζει από εκεί / Πλατεία Μαριάνεν, γραμμένο με κόκκινο, / Νιώθω καλά, αγαπώ το Βερολίνο!».
Και μια έκπληξη από το τοπ τεν των καλύτερων ‒κατά τον συγγραφέα Ούβε Πρελ‒ σελίδων πόλεων. Βλέπουμε εκεί την Αδελαΐδα, τη Σαγκάη, τη Ρίγα, το Τελ-Αβίβ, αλλά πρώτη από όλες τη Θεσσαλονίκη
Πλακιάς Ρεθύμνου
"Δημόσιος Χώρος Γ. Ρέντζος" 