ΤΙ ΕΚΑΝΕΣ ΣΤΙΣ 22-4-67 ΘΑΝΑΣΗ;

Επεισόδιο με το διευθυντή του γυμνασίου Λάρισας

[Στη φωτογραφία αυτή του 1966 εικονίζονται, από τα αριστερά: Τάσος Χασίδης, *Γιώργος Κατσαούνης, Ηλίας Κακούρης, Λεμονιά Κήτα-Στρακαντούνα, *Γρηγόρης Τζομάκας (καθιστός) Μιχάλης Κατσαούνης, *Γιώργος Κιούσης, Δημήτρης Σκλαβενίτης, Τάκης Ροντογιάννης, Γιάννης Ρέντζος. Η σύνθεση του προσωπικού του λυκείου το 1967 δεν περιλάμβανε τους εκπαιδευτικούς με *αστερίσκο]. 

Η 22-4-67 είναι η επομένη της 21^ης Απριλίου. Δε χρειάζεται μαθηματικά. Ήταν το Σάββατο του Λαζάρου αλλά καθώς δεν υπήρχε ακόμα πενθήμερο ήταν μια κανονική εργάσιμη ημέρα. Ήμουν νεοδιόριστος καθηγητής. (Στίξτε πάνω στην εικόνα για μεγέθυνση — άν θέλετε…)

Την προηγούμενη ημέρα είχαμε πάει με το Λύκειο σε «προηγιασμένη» στον Παντοκράτορα και μετά το τέλος της ακολουθίας το γυρίσαμε σε «εκδρομή». Εκεί μάθαμε τα νέα. Ποια νέα; Πως ο …στρατηγός Κετσέας έκανε πραξικόπημα. Φυσικά δεν ενθαρρύνθηκε κανένας να ακούσει ραδιοφωνάκι. Μια παρέα μαθητών της γ’ λυκείου έρχονται και μου λένε πως ο Ευριπίδης Αφεντουλίδης, άκουσε από ιταλικό ραδιοφωνικό σταθμό είδηση σύμφωνα με την οποία έγινε πραξικόπημα και πως οι στρατιωτικοί κατέλαβαν την εξουσία.  Σε λίγο συναντιόμαστε με τον Ευριπίδη, κάπου στο χώρο της εκδρομής, και του ζητάω επαλήθευση. Μου επαναλαμβάνει τα προηγούμενα στα ιταλικά. Δεν τα ξέχασα: «Colpo di stato in Grecia – I militari hanno preso il potere». Χωρίς να δημιουργήσουμε κλίμα ανησυχίας στα παιδιά γιατί δεν ξέραμε τι μπορούσε να προκύψει επιστρέψαμε κανονικά στο σχολείο και σχολάσαμε.

Την επόμενη ημέρα, στις 22 Απριλίου, δεν αισθάνθηκα πως έπρεπε να μείνω κλεισμένος στο σπίτι μου. Ετοιμάστηκα για το σχολείο. Φτάνοντας εκεί μου έκανε εντύπωση πως δεν συνέρρεαν μαθητές από τις διασταυρώσεις, ούτε και κανένα συνάδελφο συνάντησα στο δρόμο. Το σχολείο ήταν κλειστό. Η απογοήτευσή μου δεν κράτησε πολύ γιατί γυρνώντας το κεφάλι μου πίσω είδα πως κατέφθανε ο διευθυντής του «γυμνασίου Λαρίσης». Εμείς οι καθηγητές του Λυκείου, στον πρώτο όροφο του κτηρίου, ονομάζαμε γυμνάσιο Λαρίσης το τριετές γυμνάσιο που είχε προκύψει από την πρόσφατη τότε διαίρεση γυμνάσιο/λύκειο της «μεταρρύθμισης Παπανούτσου» και που στεγαζόταν στο ισόγειο, όπως πάντα, ως τρεις μικρότερες τάξεις του εξαετούς. Υπήρχε όμως διοικητική αυτονομία. Στο λύκειο, διευθύνων ήταν ο Μιχάλης Κατσαούνης, εξαδελφός μου.

Διευθυντής του γυμνασίου ήταν ο Λευτέρης Μπιτζιλέκης, παλιός καθηγητής μου, συνάδελφος της μητέρας μου και αδελφός του συζύγου πρώτης εξαδέλφης του πατέρα μου. Δεν μου έκανε εντύπωση πως ο τόσο ευσυνείδητος αυτός εκπαιδευτικός ήταν εκεί. Τον ερώτησα αν έχει κλειδιά αλλά στο μεταξύ είχε φτάσει στην πόρτα από μέσα ο επιστάτης, ο συμπαθής Πολυδεύκης Γιαννουλάτος. Περιέργως ο …διευθυντής του γυμνασίου Λαρίσης με ρώτησε «Γιατί ήρθες;». Μου φάνηκε παράξενο και του απάντησα με δικαιολογία «Ήρθα να πάρω κάτι βιβλία από το εργαστήριο».  Με κοίταξε διαγώνια, οπότε τον ρώτησα «Γιατί; Δεν είναι κανονική εργάσιμη ημέρα;».

Είχε αρχίσει να δημιουργείται ένα ιδιάζον κλίμα. Κατάλαβα πως ο Λευτέρης είχε έρθει να κλείσει το διδακτήριο, γυμνάσιο και λύκειο. Εκτελούσε κάποια εντολή. Πηγαίνοντας και οι δυο προς το γραφείο του, στο ισόγειο, η κουβέντα μας ζεστάθηκε. Εγώ ξαφνικά συνειδητοποίησα πως κάνω αντίσταση. Του αντέταξα πως πρέπει να πάρουμε εντολή από το Νομάρχη. Είδα πως ανησυχούσε μήπως τυχόν προκύψει καμιά ανεξέλεγκτη κατάσταση με μένα, αλλά δεν ήθελε να αντιδικήσει ανοιχτά. Οι σχέσεις μας ήταν πάντα άριστες. Εξάλλου έκανε κάτι παράνομο. Έκλεινε δυο υπηρεσίες, από τις οποίες με την μία δεν είχε καμιά οργανική σχέση. Λαρισαίος είπαμε. 

Πιστεύω όμως επίσης πως, αυτός ο δεξιός εκπαιδευτικός, δεν αισθανόταν πως «αντιπροσωπεύει» τον παρακρατικό/στρατιωτικό φορέα που του είχε δώσει την εντολή να κλείσει το διδακτήριο. Η απάντησή του, σαν διατύπωση, ήταν περίπου «με αυτούς θα τα βάλουμε;» ή «ξέρεις ποιοι είναι αυτοί, καϋμένε;». Αυτά θυμάμαι. Φυσικά η απόλυτη ερημιά από πλευράς προσωπικού και μαθητών με τάραζε. Με έπειθε πως όλοι οι άλλοι είχαν δίκιο. Η Πρέβεζα ζούσε, όπως πάντα, την καθωσπρεπωσύνη της. Την καθωσπρεπωσύνη της επιβίωσης. (Ελπίζω να μην προσβάλω την μνήμη του πάντα αγαπητού μου αυτού προσώπου με αυτό το σημείωμα).